Sau đó, Chiến Tranh Việt Nam xảy ra và cướp đi sinh mạng của người cha và cuốn Cha Manh Tran vào hành trình chạy trốn đầy gian nguy.

Cậu thiếu niên đầy đau khổ, Cha Manh Tran khi đó, đã phải sống trong trại tị nạn ở Thái Lan cùng anh họ sau khi trốn thoát khỏi Việt Nam bằng thuyền.  Ở đó, Cha Manh đã gặp Cha Joe Devlin, S.J., người mà Cha Manh coi là Mô-sê của mình trong quãng thời gian di tản. Cha Manh chia sẻ: “Ở Thái Lan, sự hiện diện của Cha Devlin đã gieo trồng hạt giống đức tin. Nhiều năm sau đó, sau thời gian làm việc tại Hoa Kỳ và chuyến thăm gia đình tại Việt Nam, giấc mơ trở thành linh mục thời thơ ấu lại ùa về trong tôi. Tôi đã tham gia khóa tĩnh tâm I-Nhã và sau những giờ phút cầu nguyện và phân định, tôi đã quyết định dấn thân vào con đường đức tin, gia nhập Dòng Tên. Điều đó đã làm thay đổi cuộc đời tôi.”

Cha David Holdcroft và Tổ Chức Giúp Đỡ Người Tị Nạn Dòng Tên

Đối với Cha Manh, sự giúp đỡ của Tổ Chức Giúp Đỡ Người Tị Nạn Dòng Tên (JRS) đóng vai trò quan trọng đối với hành trình của Cha. Cha ghi nhận những thành công của mình tại Mỹ là nhờ vào sự hỗ trợ từ tổ chức này. Cha đã lấy bằng và làm việc trong ngành kế toán trước khi trở thành linh mục. Là một tổ chức toàn cầu, JRS phối hợp với các nhóm địa phương để xây dựng các chiến lược giúp những người di tản trở thành những thành viên tự chủ và thành công trong các xã hội mới. Vào năm 1980, JRS đã mở rộng vòng tay giúp đỡ khi những “thuyền nhân”, trong đó có cả Cha Manh tương lai, chạy trốn khỏi Đông Nam Á và định cư tại Vùng Vịnh và Quận Cam ngay sau cuộc Chiến Tranh Việt Nam.

Cha Dòng Tên người Úc David Holdcroft hiện đang lãnh đạo Sáng Kiến Tiên Phong và Kinh Tế Bao Trùm của JRS. Từ Rome, Cha cùng với các nhóm JRS trên toàn cầu xây dựng chiến lược phục vụ những người di tản một cách tốt nhất.  Gần đây, Cha đã ghé thăm Vùng Vịnh để nói về công việc của JRS. Cha David chia sẻ những suy nghĩ về việc công nhận nhân phẩm của những người xin tị nạn: “Tôi muốn nói rằng người tị nạn, hay chính tình trạng tị nạn, là một phần bản sắc của người Công Giáo. Chúa Ki-tô cũng đã phải chạy trốn.” Theo Cha David: “Từ nhóm đó và mở rộng ra là các nhóm người yếu thế, chúng ta có thể hiểu về sự thành tín của Chúa khi chúng ta bắt đầu gặp gỡ họ. Đây chính là thông điệp sâu sắc trong dụ ngôn tuyệt vời của Mát-thêu 25: ‘khi Ta trần truồng, các ngươi đã cho Ta mặc’ và tất cả những điều còn lại.”

Misericordia và Sứ vụ

Đối với Cha David, quãng thời gian làm việc với những người đã mất hết tất cả, đã dạy Cha về misericordia của Chúa, mang nghĩa có lòng thương xót (tiếng La-tinh: cor) hoặc có lòng trắc ẩn đối với những người chịu đau khổ (miseria). Đối với Cha, điều này đơn giản có nghĩa là Chúa không bao giờ bỏ rơi chúng ta. Cha David suy ngẫm: “Người tị nạn là những con người bình thường, nhưng cuộc sống của họ đã bị xáo trộn nghiêm trọng vì những quyết định và hành động bất công của người khác. Tôi đã chứng kiến trong những tình huống tồi tệ, một người tị nạn có thể nói với tôi: ‘Giờ chúng con chỉ có Chúa để dựa vào.’  Họ đã cùng nhau giúp tôi phát triển lòng tin, điều này rất cần thiết cho việc thực hành đức tin của tôi hoặc bất kỳ ai.”

Với Cha David, Cha Manh tin rằng sứ vụ cụ thể xuất phát từ misericordia hay từ lòng trắc ẩn.  Từ chính trải nghiệm của mình, Cha Manh làm chứng cho tác động sâu sắc và cụ thể của hoạt động truyền giáo của Giáo Hội đối với người tị nạn trong cuộc đời Cha. “Tại thời điểm đó, tôi đã không biết rằng anh họ đã làm giấy tờ pháp lý cho chúng tôi ở lại Mỹ thông qua Tổ Chức Công Giáo. Tôi vô cùng ngạc nhiên khi nhận ra rằng Giáo Hội không chỉ quan tâm đến việc cầu nguyện và Thánh Lễ mà còn tham gia trực tiếp vào những thực tế đời sống. Đối với tôi, nhận thức đó thật sự tuyệt vời”.

Vào thời điểm Mỹ cắt giảm viện trợ nước ngoài, những câu chuyện về công việc của Cha David với JRS và những trải nghiệm trực tiếp của những người có cùng câu chuyện như Cha Manh Tran giúp chúng ta nhớ lại lý do tại sao việc tiếp đón người di tản lại quan trọng đối với bản sắc của chúng ta và là cốt lõi của giáo huấn xã hội Công Giáo, nơi chúng ta thể hiện sự trung tín của Chúa qua hành động.

Đức Tin Được Nuôi Dưỡng Qua Thời Gian

Cha Manh suy ngẫm về khoảng thời gian ở trại tị nạn đã nuôi dưỡng sâu sắc đức tin của Cha. “Tôi thường cảm thấy bị Chúa bỏ rơi — cô đơn và nhớ nhà — tuy nhiên tôi cũng trải nghiệm sự thành tín của Chúa qua những người đã chăm sóc tôi. Nhiều người lớn đã chăm sóc tôi. Họ là công cụ trong tay Chúa Ki-tô. Giờ đây, là linh mục Dòng Tên của giáo xứ, tôi phấn đấu làm điều tương tự: đồng hành, lắng nghe, yêu thương và phục vụ những người cần sự giúp đỡ. Trong mục vụ giáo xứ, tôi đồng hành cùng mọi người qua niềm vui và khó khăn trong cuộc sống, gặp gỡ Chúa Ki-tô trong đức tin và sự kiên cường của họ.”

Cha David, người chưa bao giờ nghĩ mình sẽ theo đuổi công việc này, đã chia sẻ: “Những người tị nạn đã giúp tôi thấu hiểu động lực của Chúa khi Người tự mình đến với chúng ta, bất kể hoàn cảnh hay rào cản nào mà người khác hoặc chính chúng ta dựng lên. Có thể nói rằng, họ đã giúp tôi thoát khỏi lý tưởng hoàn hảo mà tôi đã lớn lên cùng và giúp tôi học cách “chấp nhận sự không hoàn hảo”. Đối với tôi, đây chính là lòng biết ơn sâu sắc nhất.”

Cha Manh cũng liên hệ trải nghiệm của Cha, cùng với Năm Thánh Hy Vọng 2025, đã tác động đến bài giảng và mục vụ của mình. “Các bài giảng của tôi trong năm nay đã trở nên thực tế hơn. Tôi nói nhiều hơn về các thực tế của cuộc sống. Tôi cũng thấy Chúa rõ hơn trong những trái tim tan vỡ—trong buổi xưng tội, nhà tù và phòng bệnh. Những lần gặp gỡ này làm sâu sắc mối quan hệ giữa tôi với Chúa Ki-tô và truyền cảm hứng cho tôi mỗi ngày. Tôi cảm thấy lòng trắc ẩn khi gặp gỡ những người đang chịu đau khổ. Tôi cố gắng mang lại cho họ hy vọng vì bản thân tôi đã trải nghiệm cách Chúa đã cứu rỗi tôi.”